سرویس ورزش مشرق _ پس از جام جهانی ۱۹۷۰ فیفا که جام ژول ریمه به پایان رسید، فیفا اعلام کرد که قصد دارد کاپ جدیدی را برای جام جهانی معرفی کند و از میان طرح‌های معرفی شده در نهایت طرح سیلویو گازانیگا مورد قبول قرار گرفت که در آن عکس یک انسانی قرار داشت که دستانش را به نشانه شور و شوق بلند کرده است.

گازانیگا در نهایت طرح خود را ساخت و آن را به فیفا تحویل داد تا هر ۴ سال یک‌بار تیم قهرمان جام جهانی آن را به کلکسیون افتخارات خود اضافه کند.

وزن کاپ جام جهانی ۶۱۷۵ گرم و ارتفاع آن ۳۶۸ میلیمتر است و جنس آن از طلای ۱۸ عیار است. البته این جام متعلق به فیفا است و هیچ کشوری نمی‌تواند آن را در اختیار خود بگیرد.

هائیتی از کونکاکاف، زئیر از آفریقا و استرالیا از اقیانوسیه تیم‌های ناشناخته این دور از رقابت‌ها بودند. تیم‌های فرانسه، اسپانیا و انگلستان هم غایبان بزرگ جام دهم بودند.

سیستم برگزاری بازی‌ها بار دیگر در این جام تغییر کرد. بدین شکل که ۱۶ تیم در ۴ گروه ۴ تیمی بازی کردند و تیم‌های اول و دوم هر گروه به دور بعد راه یافتند و دوباره به ۲ گروه ۴ تیمی تقسیم شدند و ۲ تیم اول مستقیما به فینال و ۲ تیم دوم به بازی رده‌بندی راه ‌یافتند. در واقع دو مرحله گروهی در این تورنمنت تجربه شد.

بسیاری از کارشناسان بر این باور بودند که اگر جام جهانی سال ۱۹۷۰ را پایان فوتبال زیبا در این رقابت‌ها بدانیم، در رقابتهای سال ۱۹۷۴ که به میزبانی آلمان غربی برگزار شد، شاهد رقابتهایی به مراتب تیره و تار تر بودیم. به نظر می رسید که این رقابتها حال و هوا و روح همیشگی اش را از دست داده و تجارت وارد رقابتهای جام جهانی شده بود.

آلمان شرقی صدرنشین گروه اول شد، گروهی که آلمان غربی ، استرالیا و شیلی نیز در آن قرار داشتند و بدین ترتیب این گروه رنگ و بویی سیاسی نیز به خود گرفته بود.

دو آلمان غربی و شرقی در گروه A همگروه بودند و موفق شدند با شکست دادن شیلی و استرالیا به مرحله حذفی برسند. شیلی که قبلاً از دیکتاتوری پینوشه رنج می‌برد، به دلیل امتناع اتحاد جماهیر شوروی از بازی در قلمرو این کشور جواز حضور در جام جهانی را به دست آورد. 

در گروه دو رقابتها به مراتب حساس تر بود، چرا که هر سه تیم یوگسلاوی، برزیل و اسکاتلند، رقابتهای گروهی را با ۴ امتیاز به پایان بردند. زئیر هم بدون کسب امتیازی روانه خانه شد

تیم ملی هلند درگروه ۳ کنترل امور را به دست گرفته بود و به لطف درخشش یوهانس، کرایوف و نیسکنس نمایش خارق العاده ای را به اجرا می گذاشت. در آن دوره کرویوف نمایش به مراتب بهتری را از پله به اجرا می گذاشت و حقیقتا از ستاره برزیلی سبقت گرفته بود. سوئد، دیگر تیم این گروه بود که توانست مقابل هلند به تساوی بدون گل دست یافته و رقابتهای گروهی را در جایگاه دوم به پایان برد و دیگر تیمهای گروه نیز بلغارستان و اروگوئه بودند که در پایان مرحله گروهی روانه خانه هایشان شدند.

لهستان نیز با حداکثر امتیازات از گروه ۴ به دور بعدی راه یافت. این تیم در مرحله گروهی ۱۲ گل به ثمر رساند و توانست آرژانتین و ایتالیا را شکست دهد. گرگورز لاتو و آندرز سارماش، ستاره های این تیم بودند. در زمانی که لهستانی ها می تاختند، ایتالیا بسیار ضعیف عمل می کرد و تنها پیروزی آنها مقابل هائیتی ضعیف به دست آمد. آرژانتین هم موفق شد مقابل آتزوری به پیروزی برسد.

فینال

آلمان‌غربی، میزبان مسابقات و هلند به فینال رفتند و برزیل و لهستان برای بازی رده‌ بندی مقابل هم قرار گرفتند. بازی فینال با حضور بیش از ۷۵ هزار نفر در استادیوم المپیک مونیخ برگزار شد. آلمان‌غربی با بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال خود چون سپ مایر، فرانتس بکن باوئر، برتی فوگتس، پل برایتنر، گرد مولر، ولفگانگ اورات، راینر بونهوف و اولی هوینس مقابل هلندی قرار گرفت که از مثلث طلایی یوهان کرایف و ران رینسن برینک و جانی رپ بهره ‌می‌ برد.

تنها ۹۰ ثانیه زمان لازم بود تا یوهان نیسکنس هلندی دروازه آلمان‌ را باز کند. هر چند این گل سریع‌ترین گل در تاریخ فینال جام‌های جهانی محسوب می‌شود اما برای برتری هلندی‌ها کافی نبود. در ادامه دو گل از پل برایتنر و گرد مولر باعث شد تا ژرمن‌ها قهرمان جام‌ جهانی شوند.

*بازی‌های به یاد ماندنی

مصاف تماشایی دو آلمان، یعنی آلمان شرقی و آلمان غربی، دیداری بود که سال‌ها یاد مردم این کشور می‌ماند. دیداری که با گل دقیقه ۷۷، به نفع تیم آلمان شرقی پایان یافت.

زمانی که هلند در اولین دیدارش با نتیجه ۰-۲ از سد اروگوئه عبور کرد، خیلی‌ها متوجه قدرت کرایف و تیمش شدند. کرایف یکی از ستاره‌های بی چون و چرای هلند در این رقابت‌ها بود.

برترین گلزنان: گرگور لاتو (لهستان- ۷ گل)، آندرس سارماش (لهستان – ۵ گل)، یوهان نیسکنس (هلند – ۵ گل)، گرد مولر ( آلمان غربی – ۴ گل)، جانی رپ ( هلند – ۴ گل)، رالف ادستورم ( سوئد – ۴ گل)

* شانزده تیم در ۹ شهر میزبان ۳۸ بازی را ثبت کردند، ۹۷ گل زده در حضور چشمان یک میلیون و ۷۷۴ هزار و ۲۲ نفر تماشاگر، یوهان کرایف بهترین بازیکن جام لقب گرفت.

رتبه تیمهای برتر: ۱- آلمان غربی، ۲- هلند، ۳- لهستان ۴- برزیل

** اسطوره‌های جام جهانی ‎: ۱۹۷۴

- "یوهان کرایف" (هلند، تولد ‎۱۹۴۷)

کرایف مهاجم میانی که برای تیم آژاکس و تیم ملی هلند در دهه ‎ ۱۹۷۰خوش درخشید و نامش مترادف با انقلاب سیستم "فوتبال کلاسیک" است، توسط هلند در رسیدن به فینال جام جهانی ‎ ۱۹۷۴به کار گرفته شد.

با وجود این کرایف حضور در جام جهانی ‎ ۱۹۷۸آرژانتین را رد کرد و هلند در این دوره نیز به فینال رسید، اما باز هم مغلوب شد.

این بازیکن بلند قد و لاغر اندام مهارت بالایی در دریبل توپ داشت و بسیار سریع بود.

کرایف سه بار به عنوان بهترین بازیکن سال اروپا انتخاب شد و آژاکس را به سه عنوان قهرمانی این قاره رساند.

وی ‎ ۳۳مسابقه و ‎ ۴۸گل ملی برای تیم هلند در کارنامه دارد.

- "فرانس بکن‌باوئر" (آلمان، تولد ‎۱۹۴۵)

"قیصر" شاید کاملترین بازیکن تاریخ فوتبال آلمان باشد که کارش را به عنوان هافبک شروع کرد و سپس به یک مدافع تبدیل شد. دستورات دفاعی وی و توانایی‌اش در حمله یکی از عوامل اصلی موفقیت آلمان غربی در اواخر دهه ‎ ۱۹۶۰و اوایل دهه ‎۱۹۷۰ به شمار می‌رود.

در جام جهانی ‎ ۱۹۷۰در جریان شکست انگلیس در یک چهارم نهایی گلزنی کرد و فوتبال او در جام جهانی ‎ ۱۹۷۴به اوج خود رسید.

وی کاپیتان آلمان غربی در جریان پیروزی مقابل هلند و قهرمانی در جام جهانی ‎ ۱۹۷۴بود.

بکن‌باوئر ‎ ۱۰۳مسابقه و ‎ ۱۴گل ملی در کارنامه دارد. وی به همراه بایرن مونیخ و هامبورگ به پنج عنوان قهرمانی در لیگ آلمان دست یافت و دو بار به عنوان بهترین بازیکن سال اروپا انتخاب شد.

- "یوهان نیسکنس" (هلند، تولد ‎۱۹۵۱)

یکی از کاملترین هافبک‌های تاریخ فوتبال که به همراه یوهان کرایف نقش به سزایی در موفقیت تیم ملی هلند و آژاکس در دهه ‎ ۱۹۷۰داشت.

وی که در حمله و همچنین دفاع بسیار خطرناک ظاهر می‌شد در هر دو جام جهانی ‎ ۱۹۷۴ و ‎ ۱۹۷۸حضور داشت.

او در نخستین دقایق فینال جام جهانی ‎ ۱۹۷۴برابر آلمان غربی از روی نقطه پنالتی گلزنی کرد.

نیسکنس به همراه آژاکس به سه عنوان قهرمانی اروپا دست یافت.

آمار و اطلاعات جالبی از جام جهانی ۱۹۷۴

- رقابت‌های جام جهانی ‎ ۱۹۷۴اولین دوره‌ای بود که به صورت رنگی از جعبه جادویی پخش شد.

- در این دوره به جای مرحله تک حذفی که بعد از مرحله گروهی بود، رقابت‌ها به صورت دو مرحله گروهی انجام شد.

- برتری یک بر صفر آلمان شرقی مقابل همسایه غربی خود که از نظر سیاسی دشمن بودند، شاید در دنیای ورزش اهمیتی نداشت، اما از نظر عاطفی و روانی برای هر دو تیم مهم بود.

تیم آلمان غربی دچار شوک بزرگی شده بود، فرانس بکن باوئر کاپیتان تیم با تشکیل یک جلسه اضطراری، کاری انجام داد که بسیار غیرمعمول بود. او در یک مصاحبه تلویزیونی برای آرام کردن مردم کشورش دلایل باخت را توضیح داد.

- تیم اسکاتلند با وجود این که تنها تیم بدون شکست رقابت های جام دهم بود، نتوانست با یک برد و دو تساوی به مرحله دوم صعود کند.

- ۹۸ کشور در مسابقات مقدماتی برای کسب ‎ ۱۴سهمیه حضور در جام جهانی رقابت کردند. بلژیک بدون پذیرفتن گل، هیچ شکستی ثبت نکرد، اما به دلیل تفاضل گل کمتر نسبت به هلند از دور مسابقات کنار رفت.

- اسکاتلند به عنوان نخستین تیم بریتانیایی صعود کرد و چهار کشور دیگر شامل هاییتی، زئیر، آلمان شرقی و استرالیا اولین جام جهانی خود را تجربه کردند.

- برای اولین بار کشور میزبان مسابقات را آغاز نکرد. اولین مسابقه بین برزیل مدعی قهرمانی و یوگسلاوی برگزار شد که با تساوی بدون گل خاتمه یافت.

- زئیر اولین تیمی بود که دروازه‌بان خود را تعویض کرد.

- دروازه دینوزوف دروازه‌بان ایتالیا سرانجام پس از ‎ ۱۱۴۳دقیقه با گل سانون از هاییتی، باز شد.

- گرد مولر با چهار گل دیگر، مجموع گل‌های خود را در جام جهانی به عدد ‎۱۴ رساند.

تاریخچه اولین جام جهانی (۱۹۳۰ - اروگوئه)

تاریخچه دومین جام جهانی (۱۹۳۴ - ایتالیا)

تاریخچه سومین جام جهانی (۱۹۳۸ - فرانسه)

تاریخچه چهارمین جام جهانی (۱۹۵۰ - برزیل)

تاریخچه پنجمین جام جهانی (۱۹۵۴ - سوئیس)

تاریخچه ششمین جام جهانی (۱۹۵۸ - سوئد)

تاریخچه هفتمین جام جهانی (۱۹۶۲ - شیلی)

تاریخچه هشتمین جام جهانی (۱۹۶۶ - انگلیس)

تاریخچه نهمین جام جهانی (۱۹۷۰ - مکزیک)